گزنفون(تاریخ نویس)، در نوشته های خود گفته: کوروش کبیر، توانایی وسعت دادن کشور خود را در قسمتی از دنیا داشت که همه را متحیر بکند و هیچکس کاری که به ضرر و زیان او بود، انجام نمیداد. تمام خواسته های مردم را که انگار به او الهام شده بود، انجام میداد و هر کسی آرزو داشت که در امپراطوری او زندگی کند.
کوروش، فرمانروای بزرگترین منطقه جهان که از دریای مدیترانه تا به شرق ایران و از شمال از دریای سیاه تا به مرزهای عربی ادامه داشت، بود. تمام اینها از روی لوحه کوروش که به استوانه معروف است و مانند یک بشکه است که روی آن با خط میخی حکایت گرفتن بابل حکاکی شده است و کوروش خودش را در آن، فرمانروای دنیا میخواند. کوروش همچنین بازگو میکند که چطور مردمی را که به صورت برده در بابل بودند، به سرزمینهای خود برگردانده است. در این لوح از یهودیان نامی برده نشده است، اما بطور مشخص در کتاب(ازرا) گفته شده که تمام اسیرانی که بوسیله (نبوکدنصر) گرفتار شده بودند به کشور خود، اورشلیم، مراجعت کرده و معبد خود را از نو بنا کردند.
این سندی است از عقیده و ایمان کوروش که همیشه به آن ممارست میکرد و میخواست که صلح و صفا را به زندگی مردم بیاورد و این خوش باش و درودی است که در اولین فصل حقوق بشر آمده است. با این که قسمتی از لوحه کوروش بر اثر مرور زمان از بین رفته است اما قسمت اعظم آن مانده و ترجمه شده است.
منبع: ایران در هزاره اول قبل از میلاد
